ایزولاسیون چیست ؟

آب و رطوبت همواره از عوامل تهدیدکننده برای سازه‌ها به شمار می‌روند که موجب تخریب سازه و کاهش طول عمر آن خواهند شد. آب باران، آب های زیرزمینی و یا رطوبت بالا رونده که از طریق پشت بام، دیوارها و کف و پی نفوذ می کند جزو عواملی هستند که برای سازه خطر ساز بوده و تخریب آن را به دنبال دارند. به همین دلیل محافظت سازه در مقابل نفوذ آب و رطوبت بسیار حائز اهمیت است. برای محافظت از سازه در مقابل این عوامل باید ایزولاسیون انجام شود.

تعریف ایزولاسیون

ایزولاسیون به معنای ایجاد یک لایه‌ی محافظ بر روی سطوحی مانند پشت بام، دیوارها و کف زمین برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت است. جذب رطوبت توسط دیوار باعث متورم شدن روکش های گچی، ترک خوردگی و رشد قارچ و کپک می‌شود. همچنین رطوبت موجب فرسودگی و یخ زدگی اجزای نما مانند سنگ، آجر و اندودها و علاوه بر آن باعث زنگ‌زدگی فلزات و پوسیده شدن چوب های به کار رفته در ساختمان خواهد شد.
از جمله محل‌هایی که در ساختمان نیاز به ایزولاسیون دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پی ساختمان
• دیوارها
• سرویس بهداشتی و حمام
• آشپزخانه
• روف گاردن
• پشت بام
• کف پارکینگ‌های طبقاتی منفی
• ایوان‌ها
• بدنه و کف استخرها

انواع ایزولاسیون چیست؟

مهندسین و فعالان صنعت ساختمان از گذشته تا به حال از روش‌های مختلفی جهت ایزولاسیون فضاها استفاده کرده‌اند. این روش‌ها در ابتدا استفاده از کاهگل بود اما امروزه با توجه به ورود قیر به بازار مصالح ساختمانی، مصالح متنوعی بر پایه‌ی قیر مورد استفاده قرار گرفته و جهت ایزولاسیون به کار می‌رود.
انواع ایزولاسیون را می‌توان بر اساس چندین فاکتور به شرح زیر تقسیم نمود:

1. انواع عایق های رطوبتی بر اساس مواد تشکیل دهنده
2. انواع عایق های رطوبتی بر اساس روش اجرا
3. انواع عایق های رطوبتی بر اساس ساختار عایق هنگام اجرا

 انواع عایق رطوبتی بر اساس مواد تشکیل دهنده:

1. عایق‌های بر پایه‌ی قیر
2. عایق‌های بر پایه‌ی پلیمر
3.  عایق‌های نانو
4.  عایق‌های پایه سیمانی

 انواع عایق بر اساس روش اجرا:

1.  عایق های رطوبتی گرم اجرا
2. عایق های رطوبتی سرد اجرا

عایق‌های رطوبتی گرم اجرا مانند ایزوگام و قیرگونی در هنگام اجرا جهت چسبیدن به زیرآیند نیاز به گرم نمودن و شعله دارند.
عایق های رطوبتی سرد اجرا مانند MCI و RCI هستند که صرفاً با مخلوط نمودن جزء پودری و جزء مایع و با استفاده از قلم و یا غلتک قابل اجراست.

 انواع عایق رطوبتی بر اساس ساختار عایق در هنگام اجرا:

1.  عایق‌های رطوبتی پیش ساخته
2.  عایق‌های رطوبتی درجا

عایق‌های رطوبتی پیش ساخته به عایق‌هایی اطلاق می شود که لایه‌ی عایق رطوبتی در کارخانه تشکیل شده و رول آماده این عایق در محل پروژه بر روی زیرآیند چسبانده می‌شود. ایزوگام و ژئوممبران از این دست هستند.
غشای عایق رطوبتی در جا در محل پروژه ایجاد می شود. عایق قیرگونی و یا MCI از این دست عایق‌ها هستند.
بسته به محل مورد نظر و همچنین شرایط و کیفیت مطلوب برای آن از انواع مختلف ایزولاسیون می‌توان استفاده کرد که عبارتند از:

• قیرگونی
• عایق رطوبتی پیش ساخته (ایزوگام)
• عایق‌های مایع رنگی پلیمری
• ژئوممبران
• ژئوتکستایل
• عایق رطوبتی پیش ساخته
• عایق رطوبتی مایع
• عایق آرت فلکس
• عایق نانو

عایق قیر گونی

این نمونه از جمله ایزولاسیون‌های رایج در کشور ماست. در این روش قیر را با حرارت لازم رقیق نموده و روی بام می‌مالند. سپس گونی‌های سالم و درجه یک را از پایین به بالا می‌چسبانند نصب این گونی‌ها از بالا به طرف ناودان هدایت می‌شود. لایه‌ی دوم گونی‌ها در خلاف جهت لایه‌ی اول چسبانده شده یعنی چنانچه لایه‌ی زیرین عرضی باشد لایه‌ی رویی طولی چسبانده می‌شود و مجددا گونی‌ها با قیر آغشته شده و پس از کنترل کلیه درزها و بندهای گونی‌ها آماده آسفالت ریزی و یا موزاییک می‌شود.

ایزولاسیون ورقی

ورق لاستیکی به شکل رولی در بازار موجود است که پس از کنترل کلی و ریسمان کشی ایزولاسیون را از یک سر روی بام می‌چسبانند. سپس با چراغ حرارت دهنده درزها را به هم جوش داده و با خمیر روی بام را لکه گیری می‌کنند.

ایزولاسیون پیش ساخته (ایزوگام)

ایزوگام یک عایق پیش ساخته است که برای چسباندن آن به سطح از چسباننده‌های مخصوص استفاده می‌شود. عایق لایه‌ای از الیاف مصنوعی و قیر است که مانع رسیدن آب و رطوبت به سطح زیرین خود می‌شود.

از مزایای این عایق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  وزن سبک
•  مقاومت بالا در مقابل گرما تا ۱۲۰ درجه و سرما تا ۵ درجه سانتیگراد
•  قابلیت انعطاف پذیری بسیار بالا
•  برای لایه پلی استر برای مقابله با فشارهای ناشی از انبساط و انقباض
•  انعکاس نور و حرارت خورشید تا۸۵٪ به واسطه‌ی وجود روکش آلومینیوم
•  عدم نیاز به برف روبی

معایب ایزولاسیون پیش‌ساخته ایزوگام نیز به شرح زیر است:
اجرای آن در گوشه دیوار ها و سه کنج‌ها به سختی امکان‌پذیر است.
برای اجرای ایزوگام نیاز به نیروی متخصص با مهارت بالا وجود دارد ولی متاسفانه در اکثر موارد به دلیل نبود نیروی متخصص کیفیت نهایی کار رضایت بخش نیست.

ایزولاسیون ژئوممبران

کار اصلی ژئوممبران عایق بندی در برابر نفوذ مایعات بوده و اجرای آن به وسیله حرارت انجام می‌شود. برای نصب و اجرای ژئوممبران لوله‌های حلقه‌ای شکل آن را در محل خاک‌برداری کنار هم باز می‌کند و به وسیله جوش‌های حرارتی پانل‌های آن را به هم وصل می‌کنند. از مزایای این عایق می‌توان به مقاومت بالای آن در مقابل دمای ۴۵- درجه و۷۵+ درجه اشاره کرد. همچنین اجرای آن بسیار سریع بوده به طوری که هر روز ۲۰۰۰ متر مربع را می‌توان نصب نمود. عایق ژئوممبران از ورود شوری آب جلوگیری نموده و نسبت به بتن و سیمان مقرون به صرفه تر است. همچنین در مقابل بلایای طبیعی همچون زلزله و یا اشعه ماورای بنفش و باکتری ها و جلبک ها اسیدها و بازها بسیار مقاوم است.

عایق رطوبتی پلیمری

این عایق از مواد پلیمری ساخته شده و مانند قیر و ایزوگام نیاز به حرارت ندارد و از طریق پاشش بر روی سطح اجرا می‌شود. استفاده از این عایق هیچ‌گونه خطری برای محیط زیست نداشته و عمر مفید آن نیز ۲۰ سال می‌باشد. همچنین به وسیله‌ی این عایق می‌توان گوشه و کنار کنج‌ها و دیوارها را به خوبی پوشش داد.

عایق آرت فلکس

این نمونه بر اساس تکنولوژی‌های مدرن ساخته شده و از مزایای آن می‌توان به سبک بودن، هزینه‌ی اندک و اجرای سریع اشاره کرد. انعطاف پذیری عایق آرت فلکس بسیار بالا بوده و در گوشه‌ها و سه‌کنج ها به خوبی اجرا می‌شود.

رنگ نانو

رنگ نانو یک عایق رطوبتی است که مانند رنگ‌آمیزی بر روی سطوح اجرا می شود. این عایق جایگزین مناسبی برای قیرگونی و ایزوگام می‌باشد و عمر مفید آن به ۱۵ سال می‌رسد.
رنگ تقویت شده با نانو مقاومت بالایی در برابر نور خورشید تغییرات جوی و تغییرات دمایی دارد و آن را می‌توان به صورت حلال مورد استفاده قرار‌ داد. رنگ نانو بدون تولید هیچ آلاینده‌ای دوستدار محیط زیست است. استفاده از این عایق نیازی به تخریب لایه‌های زیرین ندارد و به راحتی با قلم، رول و یا اسپری روی سطح قابل اجرا می‌باشد.

عایق های رطوبتی سیمانی

این گروه از عایق‌ها را می‌توان به نوعی زیرمجموعه‌ی عایق‌های پلیمری دانست چرا که برای افزایش چسبندگی و انعطاف‌پذیری آن‌ها از مواد پلیمری استفاده می‌شود. در برخی از عایق‌های سیمانی به منظور عملکرد بهتر از نانوذرات نیز استفاده می‌شود. استفاده از این نوع عایق در مکان‌هایی که امکان ترک‌خوردگی وجود دارد مناسب نیست.عایق‌های رطوبتی سیمانی استحکام بسیار زیادی در مقابل فرسایش داشته به همین دلیل از آنها برای عایق کردن مکان های مرطوب و دیوارها استفاده می‌شود. استخرها و مخازن آب از دیگر مکان‌هایی هستند که می‌توان به وسیله‌ی این عایق آنها را عایق بندی نمود.

در انتها و با توجه به مطالب ذکر شده می‌توان گفت ایزولاسیون هر سازه بخش مهمی از پروژه به شمار می‌رود چرا که هرگونه خطا و اشتباه در انجام ایزولاسیون منجر به تخریب سازه، نفوذ آب و رطوبت، کاهش عمر سازه و تحمیل هزینه‌های فراوان خواهد شد. با توجه به محل مورد نظر و ویژگی های آن می‌توان روش مناسب و محصول مطلوب برای ایزولاسیون را انتخاب نمود.